Hoe AI-beelden en datadiefstal authentieke sollicitaties ondermijnen

Ogenschijnlijk professionele portretfoto’s, AI-gegenereerde cv’s en valse video-interviews: wat enkele jaren geleden nog sciencefiction leek, is vandaag realiteit. Volgens een recent rapport van Gartner zou tegen 2028 één op de vier sollicitaties frauduleus kunnen zijn. Vooral bij remote jobs is het voor bedrijven steeds moeilijker om echt talent te onderscheiden van gemanipuleerde profielen. Maar het zijn niet alleen werkgevers die hieronder lijden – ook eerlijke kandidaten worden getroffen door identiteitsdiefstal, twijfelachtige jobaanbiedingen of ingewikkeldere sollicitatieprocedures.

Özlem Simsek, Managing Director bij rekruteringsspecialist Robert Walters, ziet deze trend dagelijks en roept kandidaten op om waakzaam te blijven: “De grens tussen modern en misleidend is snel overschreden – zeker als het gaat om door AI gegenereerde sollicitatiefoto’s.”

Waarom AI-foto’s je sollicitatie kunnen schaden

Met tools zoals Midjourney of DALL·E kunnen in enkele seconden ogenschijnlijk perfecte sollicitatiefoto’s worden gemaakt – allemaal in de hoop op een sterke eerste indruk. Maar deze aanpak kan averechts werken. “We hebben meerdere gevallen gezien waarbij het duidelijk was dat de foto met AI was gemaakt,” zegt Özlem. “Het oogt onnatuurlijk en wekt meteen argwaan.”

Het gevolg? Werkgevers beginnen de hele sollicitatie in twijfel te trekken – zelfs als cv en motivatiebrief overtuigend zijn. Veel recruiters geven nu de voorkeur aan authenticiteit en zijn steeds beter in het herkennen van AI-beelden. “Uit onze ervaring blijkt dat sollicitaties met echte foto’s – zelfs als ze niet perfect zijn – meer vertrouwen wekken dan vlekkeloze maar kunstmatige beelden,” legt Özlem uit. “Een goede sollicitatiefoto moet een realistische en geloofwaardige weergave van de persoon bieden."

Als een AI-foto niet overeenkomt met de werkelijkheid, kan dat verwarring veroorzaken tijdens het interview – en twijfels oproepen over de geloofwaardigheid van de kandidaat.

Wanneer iemand anders met jouw identiteit solliciteert

De situatie wordt nog ernstiger wanneer derden echte gegevens gebruiken om valse sollicitaties te versturen. “In sommige gevallen krijgen mensen uitnodigingen voor gesprekken voor functies waarop ze nooit gesolliciteerd hebben, omdat hun LinkedIn-profiel werd gekopieerd en door iemand anders werd ingezonden,” zegt Özlem. “Dergelijke incidenten kunnen reputatieschade veroorzaken en zelfs juridische gevolgen hebben. Een professionele online aanwezigheid is belangrijk – maar hoe meer persoonlijke informatie openbaar is, hoe groter het risico op identiteitsmisbruik.”

Jobfraude: wanneer een aanbod te mooi klinkt om waar te zijn

Niet alleen bedrijven worden bedrogen – ook kandidaten worden steeds vaker het doelwit. Nepjobaanbiedingen, vaak verspreid via onbetrouwbare platformen of direct messages, beloven aantrekkelijke functies maar vragen vervolgens om betalingen – bijvoorbeeld voor opleiding of werkmateriaal. “We zien steeds meer jonge kandidaten die in deze val trappen,” waarschuwt Özlem. “Het eerste contact lijkt professioneel – maar dan volgt plots een betalingsverzoek. Dat moet meteen een alarmbel doen rinkelen.”

Sommige oplichters doen zich zelfs voor als rekruteringsbureaus, lijken legitiem, maar vragen plaatsingskosten aan kandidaten. De gouden regel: gerenommeerde rekruteringskantoren vragen nooit geld aan kandidaten. Wie toch om betaling wordt gevraagd, doet er goed aan om het aanbod kritisch te bekijken en contact te verbreken. En belangrijk: bij twijfel is het altijd aan te raden om rechtstreeks contact op te nemen met het echte rekruteringsbureau – dat zorgt niet alleen voor duidelijkheid, maar kan ook helpen voorkomen dat anderen in dezelfde val lopen.

Wat kandidaten nu kunnen doen

• Gebruik alleen echte sollicitatiefoto’s – professioneel maar authentiek. De foto hoeft niet perfect te zijn, maar moet wel realistisch en geloofwaardig overkomen. Recruiters willen een correct beeld vormen en verwachten overeenstemming tussen foto en werkelijkheid. Aangezien veel kandidaten ook een profielfoto hebben op LinkedIn of Facebook, vergelijken recruiters vaak – zorg dus dat je foto recent is. Een nieuwe foto om de paar jaar is meestal voldoende, tenzij je uiterlijk sterk veranderd is.

• Beveilig je sollicitatiedocumenten met watermerken of andere herkenningstekens om misbruik te voorkomen.

• Beveilig je professionele profielen (bv. met tweestapsverificatie).

• Wees op je hoede voor aanbiedingen met extreem hoge lonen of snelle aanwervingen – vooral van onbekende bronnen.

• Onderzoek potentiële werkgevers grondig: controleer hun website, juridische vermeldingen, reviews en contactpersonen.

Conclusie

Digitalisering brengt nieuwe kansen – maar ook nieuwe risico’s. Kandidaten moeten zich niet alleen verdedigen tegen oneerlijke concurrentie van nep-profielen, maar ook actief stappen ondernemen om hun eigen gegevens en integriteit te beschermen. “We raden sterk af om AI-gegenereerde sollicitatiefoto’s te gebruiken,” zegt Özlem. “Niet omdat de technologie slecht is – maar omdat authenticiteit steeds belangrijker wordt in het rekruteringsproces.” Wie zich eerlijk en professioneel presenteert, wint vertrouwen – en daar draait het uiteindelijk om.

Meer weten?

Ontdek onze andere carrièretips. Ben je toe aan een nieuwe uitdaging? Bekijk dan onze recente vacatures en vind vandaag nog jouw droomjob.